Omgaan met jaloezie tussen broertjes en zusjes

Omgaan met jaloezie

Jaloezie tussen broertjes en zusjes is iets waar bijna ieder gezin mee te maken krijgt. Het is een normaal onderdeel van de ontwikkeling van kinderen, maar kan voor ouders soms uitdagend zijn om mee om te gaan. Kinderen vergelijken zichzelf met hun broer of zus, willen aandacht, en leren tegelijkertijd delen en samenwerken. Jaloezie kan zich uiten in kleine opmerkingen, driftbuien of juist teruggetrokken gedrag. Door bewust en positief om te gaan met deze gevoelens, kun je kinderen helpen ze op een gezonde manier te uiten en samen plezier te hebben.

Waarom jaloezie voorkomt

Jaloezie ontstaat vaak wanneer kinderen het gevoel hebben dat ze minder aandacht krijgen of dat iets niet eerlijk verdeeld wordt. Vooral bij de komst van een nieuw broertje of zusje kan dit ineens sterk naar voren komen. Veelvoorkomende signalen zijn:

• Boos worden of huilen als de ander iets krijgt

• Dingen afpakken of schreeuwen om aandacht

• Terugtrekken of overdreven gedrag vertonen

• Plotseling regressie in gedrag, zoals weer in een luier plassen of vragen om een fles

Mini-verhaal: herkenning in de praktijk

Toen Sara’s tweede kindje werd geboren, begon haar oudste dochter opeens elke keer te huilen als ze niet eerst aandacht kreeg. Ze wilde niet dat haar broertje op de grond speelde zonder dat zij erbij was. Door haar gevoelens te benoemen en dagelijks even een halfuurtje één-op-één-moment te hebben, verdween de driftbui vaak binnen een paar minuten.

Belangrijk: jaloezie betekent niet dat kinderen elkaar niet liefhebben. Het is een kans voor kinderen om te leren omgaan met emoties en sociale situaties.

Hoe jaloezie invloed kan hebben op het gezin

Wanneer jaloezie niet goed begeleid wordt, kan het leiden tot meer conflicten, stress bij ouders en spanningen tussen kinderen. Het is daarom belangrijk om bewust te zijn van de situatie en actief strategieën in te zetten om jaloezie te verminderen.

• Vechten en schreeuwen kan een tijdelijke uiting zijn van frustratie.

• Teruggetrokken gedrag kan betekenen dat een kind extra bevestiging nodig heeft.

Tips om jaloezie te verminderen

1. Geef ieder kind aandacht

Plan dagelijks één-op-één-momenten, bijvoorbeeld samen een boek lezen of een spelletje spelen. Ook 10 minuten extra aandacht kan al veel verschil maken.

2. Erken gevoelens

Zeg bijvoorbeeld: “Ik begrijp dat je boos bent omdat je zus iets krijgt wat jij ook wilt.” Door gevoelens te benoemen voelt een kind zich gehoord en begrepen.

3. Maak regels duidelijk

Leg uit dat spullen delen belangrijk is, maar dat ieder kind ook persoonlijke spullen kan hebben. Zo voelt niemand zich onveilig of buitengesloten.

4. Stimuleer samenwerken

Samen een spel doen, opruimen of knutselen kan helpen om positieve interactie te creëren. Geef complimentjes als ze goed samenwerken.

5. Gebruik beloningen en complimenten

Prijs kinderen als ze goed delen of geduldig zijn. Kleine beloningen, zoals stickers of een kleine knuffel van deze set, versterken positief gedrag.

6. Creëer een routine

Kinderen voelen zich veiliger en minder jaloers als er duidelijke dagelijkse routines zijn: vaste eet-, speel- en bedtijden helpen enorm.

7. Betrek oudere kinderen bij verzorging

Laat ze kleine klusjes doen, zoals een luier aangeven of samen een verhaaltje lezen. Zo voelen ze zich belangrijk en minder buitengesloten.

Mini-verhaal: spelenderwijs leren delen

Toen Liam zijn jongere zusje hielp met het sorteren van kleurenblokjes, kreeg hij een sticker op zijn Pepa pig beloningskaart. Hij genoot van het samen spelen en de jaloezie van eerder die dag verdween bijna helemaal.

Handige producten en hulpmiddelen

Sommige hulpmiddelen kunnen het proces makkelijker en leuker maken:

• Stickers of beloningskaart voor kinderen

• Educatief spel om samen te spelen zoals dit educatief memory spel met lieveheersbeestjes

• Boekjes over delen en emoties: deze emotieboek werkt erg goed of deze van het kleurenmonster

• Knutselsets voor twee kinderen tegelijk

Door spel, beloningen en hulpmiddelen te combineren, kunnen kinderen op een speelse manier leren omgaan met jaloezie.

Tot slot & praktische checklist

Jaloezie tussen broertjes en zusjes hoort erbij en is een normaal onderdeel van de ontwikkeling. Het biedt kinderen de kans om te leren omgaan met emoties, sociale situaties en samenwerking. Als ouder kun je helpen door gevoelens te erkennen, structuur te bieden, samen te spelen, individuele aandacht te geven en positief gedrag te belonen. Met geduld, begrip en de juiste hulpmiddelen wordt zussen- en broertjesjaloezie een stuk makkelijker voor het hele gezin.

✅ Praktische checklist: omgaan met jaloezie tussen broertjes en zusjes

Moment / Situatie	Wat te doen	Tip / Hulpmiddel
Ochtend / wakker worden	Begin de dag met een kort één-op-één-momentje met elk kind	Voorlezen of een korte knuffel kan al voldoende zijn
Samen spelen	Benoem gevoelens en moedig samenwerken aan	Gebruik educatieve spelletjes of puzzels voor twee kinderen
Conflict over speelgoed	Blijf rustig, benoem emoties en maak een keuze over delen of persoonlijke spullen	Beloningsstickers of beloningskaart kan motiveren
Driftbuien / huilen	Erken gevoelens en bied korte troostmomenten	Zeg: “Ik begrijp dat je boos bent, even rustig samen ademen”
Ouder-kind moment	Plan dagelijks een 10-15 minuten alleen-tijd met elk kind	Kan een spelletje, knutselen of samen eten zijn
Nieuwe situaties (bijv. bezoek, feest)	Leg van tevoren uit wat er gaat gebeuren en hoe aandacht verdeeld wordt	Rollenspel of verhaalboekje kan voorbereiden
Dag afsluiten / bedtijd	Complimenteer positief gedrag van de dag	Kleine beloning of knuffel versterkt gewenst gedrag

Extra tips voor ouders:

• Documenteer vooruitgang: noteer wanneer kinderen goed delen of geduldig zijn; dit motiveert en geeft overzicht.

• Blijf consistent: dezelfde regels en reacties geven kinderen veiligheid en voorspelbaarheid.

• Gebruik hulpmiddelen: stickers, beloningskaarten, boekjes zoals deze van het kleurenmonster en samen-speelsets maken het leuker en concreter.

  
  

👉 Dit artikel bevat affiliate links. Als je via deze links iets koopt, ontvang ik een kleine commissie. Jij betaalt niets extra’s, maar je helpt wel mijn website te groeien.